اوج پلاس | رنگ بر شهر سیمانی

اوج پلاس | رنگ بر شهر سیمانی
به قلم عاطفه جعفری
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) همین چند روز پیش تغییر کرد و اثر جدیدی به بهانه آغاز محرم روی آن نقش بست. طراحی دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر کار تازه‌ای از خانه طراحان انقلاب اسلامی است. نقاشی‌ای که با شعار «اِنّی اُحامی اَبَدا عَنْ دینی»؛ هرگز از یاری دینم دست بر نخواهم داشت بر بلندای این میدان شهر تهران نقش بسته است.
این دیوارنگاره جدیدترین نقاشی دیجیتال حسن روح الامین با نوشتاری از مسعود نجابتی است. این گزارش به سراغ دیوارنگاره رفته و از تاثیرگذاری این تصاویر روی دیوارها و بافت‌های شهری گفته است.
نقاشی دیواری را می‌توان اولین هنر انسان دانست. به‌طوری که همچنان تاکنون تداوم و تاثیر خود را در بطن زندگی جوامع بشری حفظ کرده است. در تبیین دستاورد بزرگ انسان عصر سنگ نباید از یاد ببریم که نگاره‌هایش، به معنی واقعی واژه، هنر بوده است. آنچه اهمیت دارد این نیست که او تصویرآفرینی می‌کرد بلکه این است که تصاویر مزبور را ماهرانه و زیبا می‌آفرید.
قدیمی‌ترین آثار نقاشی یافت شده در ایران مربوط به دوران نوسنگی(حدود هشت هزار سال قبل از میلاد) بوده که بر صخره‌های غار دوشه و در دره میرملای در منطقه کوهدشت لرستان ترسیم شده‌اند. این نقاشی‌ها صحنه‌های رزم و شکار با تیروکمان و حیواناتی چون اسب، بزکوهی و سگ را نشان می‌دهد که به شیوه‌ای ساده و ابتدایی و با ترکیبات مواد رنگی قرمز اخرایی، سیاه و اندکی زرد توسط انسان‌های غارنشین خلق شده است.
در گذر تاریخ نقاشی دیواری غارها، اینک بدل به طراحی‌های معنوی و انقلابی روی دیوار شهرها شده‌اند. به این ترتیب اگر در دوران غارنشینی نقاشی‌های دیواری بازتاب نیازمندی‌های اولیه زندگی انسان بودند، اینک طرح‌های نقش بسته بر دیوارها به نیازهای فطری و معنوی جامعه پاسخ می‌دهند.
با پیروزی انقلاب اسلامی تمام آنچه در تاریخ نقاشی دیواری در ایران شکل گرفته بود در اختیار اهداف انقلاب قرار گرفت. سال‌های اول انقلاب نقاشان دیواری بیش از تکنیک درصدد پرداختن به مضامینی بودند که به حفظ ارزش‌های انقلاب بینجامد. تمام این نقاشی‌ها مضامین انقلابی داشتند و آن دسته از نقاشی‌ها که توسط گروه‌های اسلامی انجام می‌شد در کنار انقلابی بودن، رنگ‌وبوی مذهبی نیز داشت.
با آغاز جنگ تحمیلی نقاشی دیواری همچون سایر هنرها در اختیار جنگ قرار گرفت. نقاشی دیواری در طول جنگ به صورت خودجوش یا با حمایت سازمان تبلیغات اسلامی، بسیج‌های محلی، بخش فرهنگی کمیته انقلاب اسلامی و سپاه پاسداران صورت می‌گرفت. در دانشکده‌های هنر نیز موضوعات کارگاه‌های نقاشی دیواری متناسب با موضوعات مربوط به جنگ انتخاب می‌شد.
با پایان جنگ نقش خودجوش مردم در نقاشی بر دیوارها کمرنگ و حتی می‌توان گفت حذف می‌شود. در سال‌های نخست پس از جنگ به دلیل نبود برنامه‌ریزی‌های دقیق و مشخص نقاشی بر دیوارها توسط سازمان‌های مختلفی دنبال می‌شود. سازمان زیباسازی شهر تهران، بنیاد شهید و امور ایثارگران، سازمان تبلیغات اسلامی، بخش فرهنگی شهرداری تهران و سایر نهاد‌های دولتی متولی امر دیوارنگاری شهری می‌شوند.
در این میان سازمان زیباسازی شهر تهران و بنیاد شهید بیشترین نقش را در توسعه نقاشی دیواری در این سال‌ها برعهده دارند. هرکدام از این سازمان‌ها رویکرد خاص خود را در نقاشی دیواری بنا نهادندکه بیشتر این تصاویر دیوارنگاری تزیینی، منظره‌نگاری و دیوارنگاری تصویر شهدا بود.
حالا و در این سال‌ها دوباره دیوارنگاری جدی گرفته شده است. از میدان ولیعصر(عج) تا دیوارنگاره سفارت آمریکا که توسط هنرمندان معروف نقاشی و جدی‌تر از قبل پیگیری می‌شود.