در ابتدای این مراسم رضا فرهمند کارگردان مستند «آزادی» به سه نکته مهم در خصوص مستند تولیدی اش اشاره کرد و گفت: به عنوان اولین نکته عرض می کنم که در ابتدا قصد نداشتیم یک مستند طویل در خصوص کشتار پرندگان بسازیم ولی بعد از شروع کار، شرایط به گونه ای جلو رفت که «آزادی» به یک مستند بلند تبدیل شد. دومین نکته این بود که ما تلاش کردیم تمام زوایای یک بحران را به تصویر بکشیم و از قضاوت قبلی و القای مطلب به مخاطب پرهیز کنیم و همین مسأله به نظرم یکی از نقاط قوت مستند شده است. سومین مسأله ای که می خواهم در ابتدای عرایضم اشاره کنم این است که مستند «آزادی» را نباید صرفاً محدود به مسأله کشتار پرندگان دانست بلکه در سایر مسائل و بحران های کشور نیز شاهد به هم پیوستگی لایه های مختلف دخیل در بحران هستیم و می بایست برای حل موضوع به همه ابعاد توجه داشت.

فرهمند: با صداقت توانستیم خود را به لایه های زیرین فساد نزدیک کنیم

این کارگردان مستند در ادامه جلب اعتماد مخاطب را یک عنصر مهم در تولید مستند ارزیابی کرد و افزود: در فرآیند تولید اثر بر خلاف مستند هایی که در این حوزه تولید شده بود، با دوربین مخفی وارد کار نشدیم و به هر یک از اضلاع بحران صادقانه گفتیم می خواهیم نقطه نگاه های شما را منعکس کنیم و همین صداقت باعث شد بتوانیم به ابعاد پنهان و دیده نشده بحران راه پیدا کنیم.

وی ادامه داد: یک نکته مهم دیگر که موجب شد مستند بدون هیچ ملاحظه ای به افشای ابعاد فساد شکل گرفته در کشتار و فروش پرندگان منجر شود، حمایت تام و کمال خانه مستند انقلاب اسلامی بود به گونه ای که حتی یک پلان هم از مستند نهایی ما به خاطر ملاحظات سیاسی و اجتماعی حذف نشد و ما توانستیم فساد را به طور شفاف برای بینندگان عرضه کنیم.

فرهمند با اشاره به تعامل سازمان محیط زیست در ساخت این مستند گفت: درحال حاضر با یک مشکلی مواجه شده ایم که وقتی مستندی انتقادی از یک مسئول می سازیم، همان فرد مسئول در زمینه فساد، در مراسم رونمایی ما حاضر می شود و برای ما کف می زند و از ما تشکر می کند و عملاً با این کار صورت مسأله را پاک می کند و اجازه پیگیری بیشتر نمی دهد و همین روش توسط مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست در ساخت مستند «آزادی» انجام شد به گونه ای که بعد از اکران مستند، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست مازندران به عنوان متهم اصلی عدم برخورد با کشتار پرندگان در مراسم اکران ما حاضر شد و از ما تشکر کرد اما در این دو سال گذشته هیچ اقدامی برای حل مشکل نکرده است.

شفیعی: محیط زیست جزو دغدغه های همیشگی خانه مستند انقلاب اسلامی است

احمد شفیعی نماینده خانه مستند انقلاب اسلامی به عنوان تهیه کننده کار در ادامه نشست به دغدغه های محیط زیستی این مجموعه اشاره کرد و گفت: یکی از دغدغه هایی که در بسیاری از کارهای خانه مستند قابل مشاهده است، توجه به مسأله محیط زیست است و این مسأله نه تنها در کارهایی با موضوع محیط زیست بلکه در کارهای دیگر از جمله تولیدات مستند مسابقه خانه مستند قابل رصد است.

وی مراحل ساخت مستند آزادی را طولانی تر از زمان پیش بینی شده دانست و اظهار کرد: الحمدلله کارگردان اثر، بسیار حرفه ای وارد میدانشد و بعد از اینکه دیدیم، داریم به ابعاد مختلف لایه فساد در کشتار پرندگان مهاجر دسترسی پیدا می کنیم، با وجود افزایش هزینه ها و طولانی تر شدن فرآیند تولید، به کار ادامه دادیم تا انشاالله بتوانیم به حل مشکلی در حوزه محیط زیست کمک کنیم.

مدیر تولید خانه مستند انقلاب اسلامی در ادامه به سخت بودن ایجاد جذابیت در یک مستند محیط زیستی اشاره کرد و اظهار داشت: جذب محاطب و ایجاد جذابیت در یک اثر محیط زیستی 80 دقیقه ای بسیار سخت است ولی به دلیل لایه های پیچیده ای که اضلاع مختلف فساد، در این مستند به نمایش گذاشته می شود، توانسته مخاطب را با خود همراه کند. 

شفیعی: مستند آزادی را نباید محدود به مسأله کشتار پرندگان دانست

شفیعی بعد فرامتنی مستند «آزادی» را مهم دانست و گفت: در مستند می بینیم چگونه افراد مختلف، با دروغ گفتن و یا نگفتن کامل حقیقت تلاش دارند خود را منزه از اشتباه جلوه دهند و تقصیر را به گردن طرف مقابل بیاندازند و این مسأله در سایر مسائل اجتماعی و سیاسی هم قابل مشاهده است و از این جهت مستند «آزادی» را نباید محدود به مسأله کشتار پرندگان دانست.

وی در پایان سخنانش به واکنش سازمان محیط زیست در خصوص این مستند پرداخت و اظهار کرد: خانم ابتکار و معاونینش از ما به خاطر تولید این اثر تشکر کردند ولی در حالی که مستند ما در بخش مستند جشنواره فجر کاندیدا شده بود، در جشنواره محیط زیست مستند «آزادی» را نپذیرفتند.

محمد علی الله قلی کارشناس محیط زیست، در این نشست با اشاره عملکرد ضعیف سازمان حفاظت از محیط زیست در نگهداری از گونه های پرندگان گفت: این مسأله مرسوم شده است که هر پرنده ای را که سازمان حفاظت از محیط زیست برای حافظت گرفته و نگهداری کرده، بعد از مدتی مرده است! و این ناشی از ضعف سازمان محیط زیست در انجام وظیفه ذاتی خود است.

این کارشناس محیط زیست در ادامه به تفکر نگاه به بیرون مسئولان سازمان محیط زیست اشاره کرد و افزود: این صحیح نیست که فکر کنیم از خارج باید بیایند، شیوه حفاظت از گونه های جانوری را به ما بیاموزند، زیرا شرایط کشور های مختلف به کلی متفاوت است. به عبارت دیگر نمی توان شیوه حفاظت از نسل یوز پلنگ آفریقایی را برای یوز پلنگ ایرانی به کار گرفت زیرا یوزپلنگ آفریقایی در شرایطی زندگی می کند که انواع جانوران را به عنوان خوراک می تواند استفاده کند ولی یوز ایرانی با محدودیت شدید منابع خوراکی روبروست.

الله قلی: کارگردان مستند «آزادی» با شناخت کامل وارد یک بحران پیچیده محیط زیستی شده است

الله قلی با تقدیر از مستند «آزادی» اظهار کرد: در این مستند می بینیم که کارگردان با اطلاعات کامل وارد میدان شده است و پیش از اینکه دوربین را در دست بگیرد، مطالعات کاملی داشته و دقیقاً می داند که به چه هدفی می خواهد برسد، این در حالی است که شاهدیم در مستند های دیگر، معمولاً مستند ساز در حین تولید تازه متوجه ابعاد ریز ماجرا می گردد و عملاً خود را به مسیر پیش آمده، می سپارد.

این کارشناس محیط زیست با اشاره به محتوای مستند «آزادی» گفت: در مستند می بینیم که یکی از دام گاه دار های بزرگ منطقه فریدون کنار، صفر علی آزادی است و همه او را می شناسند ولی هیچ کسی با وی برخوردی انجام نمی دهد. جالب است بدانید دیروز سازمان حفاظت از محیط زیست لیست دامگاه دار های مجاز را اعلام کرده است و باز هم نامی از صفر علی آزادی نیست.

وی ادامه داد: این درحالی است که تنها با احتساب تعداد کشتار پرندگانی که در منطقه مازندران انجام می شود، ایران دومین قتلگاه بزرگ پرندگان در جهان به شمار می رود و اگر آمار کشتار پرندگان در خوزستان نیز به این آمار اضافه شود به صورت بلامنازع در این زمینه اول خواهیم بود.

الله قلی: ابتکار در 12 سال مدیریت هنوز نتوانسته یک جاده را از پارک ملی خارج کند!

الله قلی در ادامه با ریشه یابی مشکلات حادی که در محیط زیست کشور حاکم است، اتهام اصلی را متوجه افراد ثابتی که در 30 سال گذشته در این سازمان قرار دارند، دانست و اظهار کرد: وقتی به بدنه سازمان حفاظت از محیط زیست نگاه می اندازیم، متوجه می شویم افراد در طول دولت های مختلف هیچ تغییری نکرده اند و حتی ریاست سازمان نیز امسال دوازدهمین سال ریاست خود را بر این سازمان سپری می کند در حالی که هیچ تغییر ملموسی در این 12 سال در حوزه محیط زیست انجام نشده است و صرفاً به اقدامات نمایشی و تبلیغاتی پرداخته شده است. خانم ابتکار در طول 12 سال حتی نتوانسته یک مسأله واضح و روشن را حل کند و یک جاده را از پارک ملی خارج نماید.

وی ادامه داد: در نتیجه سهل انگاری و عدم انجام مسئولیت های صورت گرفته در سازمان حفاظت از محیط زیست، اکنون 60 درصد تالاب های ما بیابان شده است و سایر تالاب های ما هم در شرف بیابان شدن هستند.

الله قلی: ابتکار اگر برنامه ای برای حل مشکلات محیط زیست را ندارد، استعفا دهد

این کارشناس حوزه محیط زیست به مشکلات گسترده در زمینه از بین بردن زمین های کشاورزی مناطق شمالی کشور اشاره کرد و گفت: در حال حاضر شاهدیم استفاده از کود های شیمیایی و کشت دو مرتبه برنج، موجب از بین رفتن ظرفیت خاک مناطق کشاورزی شمال کشور شده است و بنده اعلام می کنم اگر خانم ابتکار توانایی حل این مشکلات گسترده را ندارد، به صراحت اعلام کند و از جایگاه خود استعفا دهد.